Voortgang n.a.v. onderzoek Samenwerking Schijndel - Sint-Oedenrode
Schijndel - Gemeenten moeten steeds 'meer met minder' en daardoor staat de (kwaliteit van de) dienstverlening, maar ook het voorzieningenniveau onder druk. De gemeenten Schijndel en Sint-Oedenrode hebben daarom in opdracht van hun gemeenteraden een onderzoek uitgevoerd naar de (on)mogelijkheden van een fusie. Dit onderzoek (of verkenning) lag eind juni op de tafel van de gemeenteraden. De raden spraken zich toen uit over de vorm (een bestuurlijke fusie), de schaal, het profiel en mogelijke partners hierbij. Hieronder kunt u lezen welke afwegingen en conclusies in het onderzoek een rol speelden en wanneer en hoe de burgers volgens beide gemeenten bij de fusieplannen worden betrokken.Waarom een fusie?
Uit onderzoek bij vergelijkbare gemeenten blijkt dat een fusie beter uitpakt dan een samenwerkingsverband. Ook is het democratischer, immers geeft de gemeenteraad zelf direct sturing aan de organisatie. Een bestuurlijke fusie leidt tot minder coördinatiekosten en bestuurlijke drukte en verbetert de dienstverlening.
Voordelen
Fusie heeft voor de dienstverlening aan onze inwoners voordelen. Zo zijn er bijvoorbeeld meer ambtenaren deskundig op een bepaald vakgebied. De inwoner treft dus eerder een ambtenaar die van ‘de hoed en de rand’ weet, ook omdat er minder inhuur nodig is.
Grotere gemeenten zijn ook beter in staat het voorzieningenniveau voor hun inwoners op peil te houden. En natuurlijk hoeven zij minder zaken in een samenwerkingsverband onder te brengen.
Alleen maar voordelen?
Dat niet…. De afstand tot het bestuur kan toenemen. Maar door onder andere wijk- en dorpsraden een belangrijke functie te geven blijft deze betrokkenheid gewaarborgd. Dit betekent voor de nieuwe gemeente meer loslaten en in de kernen laten regelen.
Schaal
Een fusie tussen Schijndel en Sint-Oedenrode (samen 41.000 inwoners) is op termijn niet genoeg. Voor een toekomstbestendige gemeente, voor de komende 15 tot 20 jaar, is een schaal van meer dan 50.000 inwoners nodig. Onderzoek laat bovendien zien dat de financiële effecten voor fusiegemeenten tot 50.000 inwoners minder gunstig zijn dan voor grotere fusiegemeenten. Een extra fusiepartner is dus nodig.
Extra partner
Schijndel en Sint-Oedenrode nodigden andere Meierijgemeenten en Veghel dan ook uit om zich bij een bestuurlijke fusie aan te sluiten. We willen namelijk twee keer herindelen voorkomen, want dat kost veel tijd en menskracht. De gemeente Veghel heeft in mei al kenbaar gemaakt graag aan te haken bij het initiatief van Schijndel en Sint-Oedenrode om te gaan fuseren. In Boxtel heeft de gemeenteraad hun college gevraagd te onderzoeken in hoeverre dit fusieproces ook voor hen interessant kan zijn. Boxtel heeft zich al wel aangesloten bij een ambtelijke samenwerking in de Meierij (Haaren, Sint-Michielsgestel en Vught).
Profiel - identiteit
De kerkdorpen verschillen van de hoofdkernen en dat blijft zo. Een herindeling verandert niets aan de identiteit en leefbaarheid van wijk of dorp. Immers, de mensen zelf maken het dorp. In onze nabije omgeving is Liempde hiervan een goed voorbeeld.
Welke stappen zijn en worden gezet?
De gemeenteraden werken sinds juni met kerngroepen. Deze kerngroepen vormen een vertegenwoordiging van de gemeenteraden, meestal de fractievoorzitters van de politieke partijen.
De kerngroepen voeren diverse verkennende gesprekken. Zo buigen de kerngroepen zich op dit moment onder andere over de vraag wie de derde partner moet zijn. En aan welke criteria moet die derde partner voldoen?
Daarbij kunnen we een aantal onafhankelijke onderzoeken benutten én het aanvullend schriftelijk onderzoek dat we zelf dit voorjaar hebben gehouden onder 1200 inwoners. Hierbij spelen bijvoorbeeld ook het woonklimaat, de arbeidsmarkt, de bereikbaarheid, het onderwijs, de maatschappelijke relaties, de financiële positie en het voorzieningen- en serviceniveau van die derde partner een rol.
Kortom, wat is de toegevoegde waarde van die derde partner?
Afgesproken is dat de kerngroepen eind november, door de verkennende gesprekken de richting kunnen bepalen.
Wanneer zijn de inwoners aan zet?
Een richting is nodig om het gesprek met de inwoners inhoudelijk goed te kunnen voeren. Dan moet je wel weten met welke vragen je naar inwoners gaat. Dat vergt een goede voorbereiding en verkenning op de voors en tegens van de voorgenomen fusie, de partner en de koers van de nieuwe gemeente. Dat is een flinke klus en die heeft tijd nodig, zeker nog tot eind november.
Vanaf dan wil de politiek bij inwoners toetsen in hoeverre zij het met de voorgenomen stappen eens zijn. Na november zullen er dus bijeenkomsten, overleggen en gesprekken volgen om de mening van de inwoners bij de besluitvorming in de zomer van 2014 te betrekken. Een uitgelezen kans ligt er natuurlijk ook bij de verkiezingen in maart 2014.
