Haalbaarheidsonderzoek podiumvoorziening in Schijndel –‘t Spectrum versus City Theater
Schijndel – Morgenavond staat op de agenda van de raadscommissie het raadsvoorstel over de podiumvoorziening in Schijndel. Al jarenlang een discussie in Schijndel. Waar gaat de voorkeur naar uit? Wordt er geïnvesteerd in ’t Spectrum of wordt het City Theater in één van de vier varianten aangepast aan de wensen van deze tijd? Investeren hierin betekent echter investeren in het eigendom van derden. Er moeten hierover afspraken gemaakt worden naar de toekomst. In het concept-raadsbesluit wordt aan de raad geadviseerd om op 21 juni 2016 in te stemmen met het nader onderzoeken van de mogelijkheden voor een podiumvoorziening in Schijndel. Door het Schijndels college is aan Cultureel Centrum 't Spectrum en aan het City Theater het verzoek gedaan om een voorstel in te dienen tot het realiseren van een podiumaccommodatie voor de culturele verenigingen in de gemeente Schijndel. De opdracht daarbij is om het theater te realiseren volgens het door de gemeente Schijndel opgestelde Plan Van Eisen. Aan adviesbureau PBTA (voorheen Prinsen en Bus) is de opdracht gegeven om een calculatie te maken voor een podiumaccommodatie volgens dit Plan Van Eisen. Art impression entreepartij City TheaterExtra onderzoekstijd
Uit de onderzoeksresultaten kan worden opgemaakt dat er reële inhoudelijke realisatiemogelijkheden zijn voor een podiumvoorziening op Schijndelse maat, zowel in het City Theater als de ombouw van de bibliotheek in 't Spectrum. De overige voorstellen voor 't Spectrum zijn of te kostbaar of wijkt te veel af van het programma van eisen. Voor een goed afgewogen en onderbouwde besluitvorming lijkt het echter nog te vroeg, omdat zowel op planologisch (woningbouw rondom City Theater) als financieel gebied (exploitatiebijdrage Spectrum en preventief toezicht) nog extra onderzoektijd nodig is.
Hieronder vindt u een uitgebreide samenvatting van de resultaten van het onderzoek en uit het raadsvoorstel waarbij uiteraard ook de rol van Meierijstad en het theater de Blauwe Kei in Veghel belicht worden.
Haalbaarheidsonderzoek
In de raadsvergadering van 15 november 2015 is een motie aangenomen om de haalbaarheid van een podiumvoorziening op Schijndelse maat te onderzoeken. Als basis voor dit onderzoek geldt het op 26 januari 2016 vastgestelde programma van eisen dat door theateradviesbureau PBTA uit Uden als leidraad is gebruikt om ons college zo objectief mogelijk te kunnen adviseren.
• City Theater – 4 voorstellen in combinatie met wooneenheden
Voor wat betreft het verbouwen van het City Theater zijn een viertal voorstellen gemaakt die in de kosten variëren tussen 1,1 en 1,9 miljoen euro. In alle vier de voorstellen is een combinatie gemaakt met projectontwikkeling: het realiseren van een aantal wooneenheden op de locatie Meierijstraat 1 (Pool- en Snookercentrum The Shooter). Bij twee voorstellen is bewust afgeweken van het Plan Van Eisen. Uit de gesprekken met de heer Rovers bleek dat door het exact voldoen aan het Plan Van Eisen waarschijnlijk de totale investering te hoog zou zijn. Prinsen en Bus heeft vervolgens de opdracht gekregen om met een nieuwe opzet te komen. Daarbij is afgeweken van het Plan Van Eisen, maar op een dusdanige manier dat Schijndelse verenigingen uitstekend uit de voeten kunnen in het nieuwe City Theater. Dit levert ook weer twee varianten op.
Uitganspunten
Gebruikssituatie
In deze quickscan is uitgegaan van de volgende gebruikssituaties:
• (Amateur)toneel, bijvoorbeeld Boschwegse toneelgroep etc.
• Concerten
• Feesten (incidenteel house- danceparty's)
• Borrels
• Presentaties
Films en documentaires (o.a. Filmclub Schijndel)
Bezoekersaantallen
Onderscheid wordt gemaakt tussen zit- en sta-voorstellingen. Hierbij wordt uitgegaan van de volgende bezoekersaantallen:
• Zittend publiek (toneelvoorstellingen, presentaties, films, etc.)
300 personen
• Staand publiek (concerten, feesten etc.) in combinatie met Tapperij De Beurs
650 personen.
De vier voorstellen
Door de afdeling Welzijn, Zorg, Sport en Onderwijs van de gemeente zijn, in overleg met adviesbureau PBTA een viertal voorstellen gemaakt voor het realiseren van een podiumaccommodatie in Schijndel.
In alle vier de voorstellen wordt uitgegaan van een combinatie met projectontwikkeling. Voor de calculatie hiervan hebben we Abeco Vastgoedontwikkeling ingeschakeld. Voor de visualisering van het gehele project is een samenwerking aangegaan met Woudstra Architecten. Voor de uitwerking van het totale financiële voorstel hebben wij een beroep gedaan op accountant de heer Verhulst.
Voorstel 1A – Plan van eisen – telescooptribune 300 plaatsen - 12 wooneenheden : 1,9 miljoen
De entree van de podiumaccommodatie bevindt zich in alle vier de voorstellen aan het parkeerterrein bij supermarkt Plus. Dit levert een enorme verfraaiing op van het totale plein (zie Bijlage 1 voor schetstekening entreepartij)
• Er worden 12 wooneenheden gerealiseerd op locatie Shooter / achterzijde theater. Dit zijn wooneenheden voor starters (zie Bijlage 2 voor situatieschets)
 |
 |
Voorstel 2 A - Afgeweken van Plan van Eisen – 300 plaatsen - 12 wooneenheden - 1,4 miljoen
• Er worden 12 wooneenheden gerealiseerd op locatie Shooter / achterzijde theater. Dit zijn wooneenheden voor starters (zie Bijlage 5 voor situatieschets)
• De totale investering van de podiumaccommodatie komt uit op 1,4 miljoen euro (Bijlage 6 voor de calculaties van adviesbureau PBTA niet opgenomen)
 |
 |
Voorstel 1 B – Plan van Eisen – 300 plaatsen – stukje parkeerplaats PLUS - 12 wooneenheden - 1,7 miljoen
• In oriënterende gesprekken met de gemeente is het idee geopperd om een stuk
projectontwikkeling te realiseren op het parkeerterrein bij de Plus supermarkt. Dit met als doel de revenuen uit deze projectontwikkeling mee te nemen als bijdrage in de bouw van de podiumaccommodatie. We hebben dit samen met Woudstra Architecten uitvoerig bestudeerd. Het advies van Woudstra Architecten is om een 7-tal wooneenheden te realiseren (zie Bijlage 4 voor situatieschets)
 |
Voorstel 2 B – Afwijking Plan van Eisen - 300 plaatsen – stukje parkeerplaats PLUS – 12 wooneenheden – 1,1 miljoen
• In oriënterende gesprekken met de gemeente is het idee geopperd om een stuk projectontwikkeling te realiseren op het parkeerterrein bij de Plus supermarkt. Dit met als doel de revenuen uit deze projectontwikkeling mee te nemen als bijdrage in de bouw van de podiumaccommodatie. Samen is dit met Woudstra Architecten uitvoerig bestudeerd. Het advies van Woudstra Architecten is om een 7-tal wooneenheden te realiseren (Bijlage 7 situatieschets niet beschikbaar). Hieronder de huidige situatie van 't City Theater op alle verdiepingen.
 |
 |
 |
• City Theater versus 't Spectrum
De onderzoeksrapportage van ’t Spectrum en het aanbod van de eigenaren van het City Theater liggen ter inzage.
Blauwe Kei geen concurrentie
Afgezet ten opzichte van de ambities van Meierijstad, vormt een podiumaccommodatie gebaseerd op het door uw raad in 2013 vastgestelde programma van eisen, geen concurrentie voor het (te vervangen) professionele theater de Blauwe Kei in Veghel. Bij besluit van 26 januari 2016 is besloten om dit programma van eisen als leidraad te nemen voor het vergelijkend onderzoek.
Uit het onderzoek van de raadscommissie is ook duidelijk geworden dat er maar 2 locaties aan dit programma van eisen zouden kunnen voldoen: het City Theater en 't Spectrum. Theoretisch gezien zouden daar inmiddels ook enkele vrijgekomen kerkgebouwen toe gerekend kunnen worden. Theoretisch vanwege de omvang, praktisch gezien waarschijnlijk niet vanwege de enorme investeringen om de gebouwen geschikt te maken. In het programma van eisen is om kostenbesparende redenen het aantal stoelen verlaagd van maximaal 350 naar maximaal 250.
Voorstel City Theater
De exploitanten van het City Theater hebben op 3 juni 2016 een voorstel ingediend. In hun voorstel is een aanpassing van het huidige City theater opgenomen in combinatie met woningbouw. Theatertechnisch zijn zij begeleid door PB Theateradviseurs uit Uden. Hun voorstel bestaat uit de volgende opties:
 |
Inhoudelijk vergelijken ’t Spectrum (opwaardering blauwe zaal) versus City Theater
PvE
Inhoudelijk gezien zijn beide plannen goed vergelijkbaar. Met uitzondering van de opwaardering van de blauwe zaal van ’t Spectrum (voorstel 3) voldoen alle voorstellen aan het programma van eisen (PvE). De opwaardering van de blauwe zaal wordt met het oog op de beperkte mogelijkheden op het toneel (te krappe afmetingen) sterk afgeraden.
In de minimumvariant van het City Theater is bewust afgeweken van het PvE, enerzijds om de stichtingskosten te drukken maar ook om de nostalgische uitstraling van het toneelhuis te kunnen bewaren.
Bouwkundig
Bouwkundig gezien is de uitbouw beperkt tot ca 5 m aan de achterzijde ten behoeve van een publieks- en artiesteningang, een zijtoneel, opslag- en technische ruimte en een toiletgroep, maar zonder inpandige laad- en losruimte en zonder bouwkundige voorzieningen om een telescooptribune te kunnen realiseren.
Oppervlakte
Het is dus voornamelijk vermindering van bruto vloeroppervlak ten opzichte van het PvE dat direct terug te zien is in de stichtingskostenraming, omdat de oppervlakte direct gekoppeld is aan een m2 prijs. Binnen deze variant is ook een uitgeklede versie van de raming theatertechniek opgenomen, daarin zit alleen nog maar het hoogst nodige. Tribune
Grootste verschil bij deze uitgeklede raming theatertechniek ten opzichte van de PVE versie, is het ontbreken van een telescooptribune, en wordt in deze variant gekozen voor een opstelling met losse stoelen in plaats van een telescoop tribune. Bij ’t Spectrum is uiteraard ook een minimale variant mogelijk, waarmee ook afgeweken wordt van het PvE. Maar of daarmee erg veel bespaard gaat worden is maar de vraag.
Programmering City Theater: totaal plaatselijk aanbod
Het City Theater wil in de nieuwe podiumaccommodatie het totale plaatselijke aanbod verwerken. Hierbij wordt gedacht aan 50 voorstellingsdagen en 50 repetitiedagen. Dit uitgangspunt dient door contractuele vaststelling voor de 20-jarige exploitatieperiode te worden geborgd, alsmede het uitgangspunt dat de overeengekomen culturele programmering (in de planning) voorrang heeft boven commerciële programmering. Ingeschat wordt dat er altijd een goed afgewogen planning van activiteiten zal plaatsvinden, omdat dit financieel gezien voor alle partijen van eminent belang is. Op dit moment zijn er op dit vlak geen redenen voor gemeentelijke interventie in de programmering. Dit zou wel als contractuele optie meegenomen kunnen worden.
Gebruik City Theater en ’t Spectrum door culturele verenigingen
Voor gebruik van het City Theater zullen de culturele verenigingen een nog nader vast te stellen vergoeding voor de huur van de ruimte moeten gaan betalen. In het overleg met het City Theater is gesproken over huur vergoedingen 'op maat', afgestemd op de mogelijkheden en inspanningen van de verenigingen én op de gewenste ondersteuning vanuit het City Theater. ’t Spectrum gaat van eenzelfde lokale programmeringsbehoefte uit. In de uitgangspunten voor de inhoudelijke programmering, het borgen van cultureel boven commercieel en huurvergoedingen voor voorstellingen door verenigingen wijkt ’t Spectrum niet af van het City Theater.
Financiële vergelijking City Theater en 't Spectrum
Beide opties zijn alleen realiseerbaar door een financiële inspanning van de gemeente. In beide gevallen gaat het om een bijdrage aan activa in eigendom van derden. Het City Theater is in eigendom bij VOF SandersVande Brand en ’t Spectrum is in eigendom van Accommodatiebeheer Schijndel BV.
Gesteld zou kunnen worden dat een investering in ’t Spectrum indirect een investering in gemeentelijk eigendom betreft omdat de gemeente Schijndel 100% eigenaar is van ABS BV.
Een investering in het City Theater is een directe investering in het eigendom van een ander, tenzij daar afspraken over worden gemaakt.
Om te voorkomen dat het ingebrachte kapitaal van de gemeente verloren gaat, is met de eigenaren van het City Theater gesproken over gedeelde eigendom van de ondergrond van het City Theater, vrij van elke onderhouds- of exploitatieverplichting, in ruil voor een gemeentelijke investering om de podiumvoorziening te kunnen realiseren. Het idee hierachter is dat het geïnvesteerde kapitaal niet verloren is op het moment dat de exploitatie van het City Theater om welke reden dan ook niet meer mogelijk zou zijn.
In zo’n geval ligt verkoop of herbestemming resp. herontwikkeling van het onroerend goed voor de hand, waar de gemeente dan als mede-eigenaar in participeert. De eigenaren van het City Theater hebben begrip voor het gemeentelijk standpunt en bieden 50% van de eigendom van het onroerend goed aan, een en ander nader uit te werken in een overeenkomst.
Vergelijking opties
De financiële vergelijking van beide opties geeft het volgende beeld:
 |
 |
City Theater
Exploitatiebijdrage City Theater
In het aanbod van het City Theater is geen gemeentelijke bijdrage opgenomen voor de uitvoering van de lokale programmering. Het City Theater wendt hiervoor een gedeelte van de opbrengsten uit woningbouw aan en wil de overige exploitatiekosten dekken uit inkomsten uit podiumactiviteiten. Door de commerciële opzet van het City Theater zijn er voor het City Theater meer mogelijkheden om inkomsten te genereren dan voor het sociaalculturele Spectrum.
't Spectrum
Exploitatiebijdrage Spectrum
Het bestuur van ’t Spectrum heeft in gesprekken aangegeven een gemeentelijke bijdrage nodig te hebben voor uitvoering van de lokale programmering. Het gaat hier met name om een bijdrage voor de vervangingsinvesteringen. ’t Spectrum acht zich niet in staat om bijvoorbeeld de theatertechniek uit de inkomsten van podiumactiviteiten te kunnen vervangen. De exacte berekening van de bijdrage is echter nog niet ontvangen.
Rekenrente Meierijstad
De investeringen voor genoemde projecten worden lineair afgeschreven met berekening van de huidige geldende omslagrente. De verwachte rekenrente van Meierijstad bedraagt 2%. De financiële vergelijking is dan als volgt:
 |
 |
Meerjarenperspectief gemeente Schijndel --> Meierijstad
Het meerjarenperspectief voor de gemeente Schijndel laat via de begroting 2016 – 2019 een positief meerjarig saldo zien. Dit is echter niet relevant omdat meerjarig beschikken over positieve saldi zonder toestemming van de fusiegemeenten niet is toegestaan.
Ruimtelijk aspect niet toetsbaar
De exploitanten hebben op 3 juni 2016 een voorstel ingediend zoals hierboven beschreven. Dit voorstel is vooral geënt op het financiële verhaal en op de eisen aan de podiumvoorziening. Voor het ruimtelijke aspect zijn de aangeleverde stukken niet toetsbaar. Met name voor de varianten voor het City Theater is het aspect ruimte zwaarwegend door de toevoeging van woningbouw. De belangrijkste aandachtspunten hierbij zijn:
Parkeren
Zijn er voldoende parkeerplaatsen? Hoe verhoudt zich dit met de huidige parkeervraag van supermarkt Plus? Voldoet de voorgestelde inrichting van de parkeerplaats?;
Volkshuisvesting
Voor wat voor doelgroep wordt er gebouwd? Hoe is de leefruimte? Hoe verhoudt het plan zich met de prioritering in de woonvisie en het uitvoeringsprogramma 2015-2016?
Stedenbouw
Hoe hoog wordt de bebouwing? Hoe verhoudt de bebouwing zich met de omgeving?
Er wordt een flinke investering gevraagd van de gemeente, waardoor het verstandig is om inzicht te krijgen in de opbouw van de inbreng van de opbrengst van woningbouw. Ook hier was geen tijd voor om dit zorgvuldig te (laten) toetsen. Daarom wordt het college geadviseerd de raad te adviseren (indien medewerking wordt verleend aan een van de voorstellen van de exploitanten) aan de medewerking de voorwaarde te stellen dat exploitanten alsnog een principeverzoek doorlopen om de ruimtelijke voorstelbaarheid te toetsen.
Conclusies haalbaarheidsonderzoek
Uit de onderzoeksresultaten kan worden opgemaakt dat er reële inhoudelijke realisatiemogelijkheden zijn voor een podiumvoorziening op Schijndelse maat, zowel in het City Theater als de ombouw van de bibliotheek in ‘t Spectrum. De overige voorstellen voor ’t Spectrum zijn of te kostbaar of wijkt te veel af van het programma van eisen.
Voor een goed afgewogen en onderbouwde besluitvorming lijkt het echter nog te vroeg, omdat zowel op planologisch (woningbouw rondom City Theater) als financieel gebied (exploitatiebijdrage Spectrum en preventief toezicht) nog extra onderzoektijd nodig is. Voorgesteld wordt daarom om de raad in juli te informeren over de resultaten van het haalbaarheidsonderzoek en in oktober over de resultaten van het nader onderzoek, indien mogelijk aangevuld met een voorstel tot besluitvorming.
Relatie met fusiepartners Sint-Oedenrode en Veghel
Voor Meierijstad is de ambitie om op één locatie op professioneel niveau podiumkunsten aan te bieden (Veghel, Blauwe Kei) en voor de grote kernen (Schijndel en Sint-Oedenrode) podia met een lokale programmering (amateurniveau). De onderhavige voorstellen passen in deze ambitie en vormen geen concurrentie voor het (te vervangen) professionele theater de Blauwe Kei in Veghel.
Financiële verantwoording, streep trekken voor nieuw beleid
Bij de opmaak van de begroting 2016 zijn in de diverse gemeenten nieuwe ontwikkelingen inclusief nieuwe en vervangingsinvesteringen geïnventariseerd. Na diverse toelichtingen en terugkoppelingen is er uiteindelijk een lijst tot stand gekomen waarmee de drie fusiepartners (stuurgroep) konden instemmen om in de (meer)jarenbegroting op te nemen voor zover het de eigen gemeente betreft.
Hiermee werd in principe een streep getrokken voor verder nieuw beleid om zo niet over het graf verder te kunnen regeren. Uitzondering hierop zou kunnen zijn als voldaan wordt aan de drie O's (onvoorzien, onuitstelbaar en onvermijdelijk) en er instemming is van de fusiepartners. Hierdoor wordt potverteren voorkomen en is de essentie van preventief toezicht. De beslissingsbevoegdheid is hierdoor voor de raad enigszins beperkt geworden. Deze afspraak moet worden gezien als een harde afspraak dat alleen nog maar uitgaven in 2016 kunnen worden gedaan die uit het saldo 2016 kunnen gedekt. Meerjarig beschikken over positieve saldi is volgens afspraak niet toegestaan. Zolang incidentele uitgaven gedekt worden door incidentele baten (batige saldo of verlaging van onvoorzien eenmalig) in 2016 behoeft dit voor de fusiepartners geen problemen te geven in het kader van preventief toezicht.
Geen instemming Meierijstadpartners
Indien beslissingen worden genomen waarmee door de andere partners niet kan worden ingestemd zal uiteindelijk de provincie de knoop doorhakken en een afweging maken of het in belang van Meierijstad is. Zo niet dan zijn de uitgaven niet toegestaan en worden ze opgeschort tot in Meierijstad een beslissing wordt genomen.
Een overzicht van alle verschenen nieuwsitems over het onderzoek naar een podiumaccommodatie in Schijndel
(Op dit moment zijn niet alle links, onderaan dit laatst verschenen nieuwsitem, actief omdat het oude nieuwsarchief van TVSchijndel tijdelijk niet beschikbaar is)
Het complete voorstel podiumaccommodatie vindt u op de website van de gemeente Schijndel (download). Het raadsvoorstel podiumvoorziening vindt u ook op de website van de gemeente.
Bouwvlak en huidige bebouwing theater (in groen weergegeven)
