Lezing Heemkundekring: De beeldenstorm
Schijndel - Sander Wassing zal op maandagavond 8 oktober een lezing verzorgen over de Beeldenstorm in de Nederlanden. In de zomer van 1566 raakten de gemoederen overal in de Nederlanden oververhit. Een explosieve mix van religieuze, sociale en economische onrust begon te gisten. Deze was niet meer in de hand te houden toen de landvoogdes in Brussel concessies deed en uiteindelijk duldde dat andersdenkenden openlijk bijeenkwamen. Men kon aanvankelijk niets beginnen tegen het fenomeen dat zich vanaf augustus 1566 overal in de Nederlanden voltrok. De Beeldenstorm verspreidde zich razendsnel door het land en het Spaanse bewind in Brussel wankelde op haar grondvesten. De lezing is gratis voor leden van de Heemkundekring Schijndel. Niet-leden zijn van harte welkom, zij betalen 2 euro.Een antwoord van koning Filips II op deze oproeren kon niet uitblijven: hij stuurde zijn belangrijkste generaal, de hertog van Alva, met een leger om orde op zaken te stellen. Eenmaal aangekomen in Brussel stelde Alva een speciale rechtbank samen om de beeldenstormers op te sporen en te bestraffen: de Raad van Beroerten. De harde hand van Alva werd stevig gevoeld. De raad velde maar liefst 10.000 vonnissen, maar de meeste veroordeelden waren de Nederlanden ontvlucht. Zij werden alsnog officieel verbannen en hun spullen werden verbeurd verklaard. Zo’n duizend veroordeelden waren niet op tijd weggegaan. Zij werden geëxecuteerd. In Den Bosch werden elf doodvonnissen voltrokken en 55 Bosschenaren werden verbannen. Ook Schijndel wordt in de vonnissen genoemd. Een zekere Janne van Bort afkomstig uit Schijndel werd ook door de Raad van Beroerten veroordeeld. Hij of zij werd voor eeuwig uit het land verbannen en de achtergebleven bezittingen werden geconfisqueerd.
Ook in onze omgeving was het eind augustus raak. Op 21 juli 1566 werd er een hagepreek gehouden onder de wallen van Den Bosch, waar volgens overlevering, wel 4000 mensen van heinde en verre naar kwamen luisteren. Voorganger was de smid Cornelis Walraven. Op 14 augustus 1566 verzochten een aantal calvinisten aan het stadsbestuur om een gebouw dat ze voor de hervormde godsdienstoefening zou kunnen gebruiken. De afwijzing van dit verzoek werd de aanleiding tot een beeldenstorm op 22 en 23 augustus. Op 24 augustus 1566 werd in de Sint Jan door Cornelis van Diest de eerste calvinistische preek gehouden.
Sander Wassing (1987) studeerde in 2013 af aan de Universiteit Leiden op een scriptie over Alva’s Raad van Beroerten. Hij is freelance historicus en is als conservator verbonden aan het historische museum in Hazerswoude.
Datum: maandag 8 oktober 2018, om 20.00 uur in het Cultureel Centrum 't Spectrum aan de Steeg 9 in Schijndel. De zaal is open vanaf 19.30 uur.
|
 |
