Fijnstof tijdens de kerstboomverbranding
Schijndel - Samen Meten Meierijstad heeft op 4 januari tijdens de kerstboomverbranding aan het Verdipad in de wijk Plein de luchtkwaliteit gemeten. Gekeken is vooral naar de hoeveelheid fijnstof in de lucht, zowel vlak bij de vuurstapel als verderop in de wijk.De resultaten zijn op 5 februari besproken met een delegatie van het bestuur van de wijkraad.
Waarom meten?
De gemeente Meierijstad verbiedt om milieutechnische redenen het verbranden van hout in het buitengebied. Voor het verbranden van kerstbomen begin januari heeft de gemeente een uitzondering gemaakt tot januari 2031, wat de laatse kerstboomverbranding in wijk Plein zal zijn. Samen Meten Meierijstad vraagt zich af wat het effect is van het verbranden van kerstbomen op de omgeving. Anders gezegd: hoeveel fijnstof zit er in de lucht als er kerstbomen worden verbrand?
Wat is fijnstof?
Fijnstof is de verzamelnaam voor zwevende deeltjes in de lucht van 10 micrometer (een miljoenste millimeter ofwel 0,000 001mm / 10-6) en kleiner. Deze deeltjes verschillen in grootte, waar het vandaan komt en de chemische samenstelling. Fijnstof wordt ook wel aangeduid als PM, wat staat voor ‘Particulate Matter’ – meestal met een getal erachter dat iets zegt over de doorsnede. Zo is PM10 fijnstof tot 10 micrometer (µm) en PM2,5 fijnstof tot 2,5 µm. Bij deeltjes met een grootte tot 0,1 µm (PM0,1) spreken we van ultrafijnstof. Fijn stof kan je met het blote oog niet zien.
Inademen van fijnstof kan gezondheidseffecten veroorzaken; een veilige ondergrens is er niet. Elke vermindering geeft gezondheidswinst. Wettelijke normen zijn meestal een compromis tussen haalbaarheid en gezondheidsbescherming. De normen worden beschreven per kubieke meter lucht. Voor PM2,5 is de grenswaarde in de Europese Unie 25 μg/m3 per dag,.. Uurwaarden zijn niet afgesproken.
De Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) hanteert een daggemiddelde van 25 μg/m3. De gemiddelde jaarwaarde mag niet hoger zijn dan 10 μg/m3.
Stoffen kunnen op drie manieren in ons lichaam komen: door inademing, door inslikken of via de huid. Bij blootstelling aan fijnstof gebeurt dit vooral door lucht in te ademen. De grootte van de deeltjes bepaalt hoe diep ze in ons ademhalingssysteem terechtkomen. Over het algemeen geldt: hoe kleiner de deeltjes, hoe verder ze in de longen kunnen doordringen.
De meetresultaten
Vooropgesteld: de luchtkwaliteit in Schijndel is matig. De meting voorafgaand aan de kerstboomverbranding op 4 januari gaf een waarde tussen de 12 en de 18 μg/m3 bij een luchtvochtigheid van 60%. Het was die dag bijna windstil. Er was voor die dag al een aantal keren een stookalert afgegeven voor minimaal heel Brabant. Dit alert wordt uitgestuurd bij zeer lage windsnelheid en/of hoge luchtvochtigheid, omdat dan de verspreiding en verdunning van de rook erg laag is en er lokaal veel overlast ervaren kan worden.
Voor de metingen hebben we gebruik gemaakt van drie SODAQ mobiele fijnstofmeters. Daarnaast hebben we ook de meters uitgelezen die in de wijk hingen. De meetresultaten geven een wat vertekend beeld omdat er ook een hoge luchtvochtigheid was: fijne vochtdruppels kunnen als fijnstof worden gezien. De RIVM-metingen worden daarop gecorrigeerd.
Metingen voor PM2,5 in de directe omgeving van de verbranding gaven 30 tot 60 μg/m3. In de wijk zelf werden dezelfde waarden gemeten tot op ± 300 meter afstand. De vonkenregen en rook kwam dan ook hooguit maar ’n paar honderd meter ver. Veel vonken vielen binnen 50 meter al met mogelijke risico’s van dien met zoveel publiek met mogelijk brandbare kleding. De windrichting was zuid en dat was ook goed te meten. De kerstboomverbranding zelf heeft al met al iets minder dan een uur in beslag genomen.
Nabespreking met de wijkraad
In de nabespreking met de wijkraad zijn veel facetten van de meting en de verbranding naar voren gekomen. De wijkraad zorgt ervoor dat er een hoge verbrandingstemperatuur is waardoor er zo weinig mogelijk fijnstof wordt geproduceerd. Kortom, er wordt milieutechnisch goed en verantwoord gestookt.
Samen Meten Meierijstad realiseert zich dat er buitenactiviteiten zijn die meer effect op het milieu hebben. Vuurwerk is daar een goed voorbeeld van. Daar wordt gedurende langere tijd hoge waardes bereikt van fijnstof. Aan de andere kant: ook al zijn de gemeten waarden van fijnstof tijdens de kerstboomverbranding hoger dan wenselijk is, het overschrijdt de wettelijke normen niet. Overlast wordt vooral ervaren door mensen die lijden aan chronische luchtwegklachten.
Samen Meten Meierijstad is zeer te spreken over de bereidwilligheid van de wijkraad om ons te woord te staan en de metingen te laten verrichten. Wij hopen dat we hiermee de milieubelasting weer goed op het netvlies van de wijkraad hebben gebracht.
Foto's: Samen Meten Meierijstad
 |
 |
 |
 |
| |
