D-Day: de bevrijding van Normandie
Schijndel - Na vier jaar oorlog is Schijndel nog steeds bezet gebied. Sinds 6 juni (D-Day) is fel gevochten. Doel: de oorlog voor de winter beëindigen en Schijndel bevrijden. Om dit te bereiken moet het Amerikaans/Engelse leger zo snel mogelijk naar Berlijn voor een 'meet en greet' met de Führer.
Vandaag 80 jaar geleden, 21 augustus 1944 wordt de Duitse verdediging van Normandie definitief gebroken.
Het gaat niet gemakkelijk, die invasie. Meer dan 150.000 Duitse soldaten moeten de geallieerden terugdrijven in zee. Een grote storm in het Kanaal heeft de kunstmatige havens van de geallieerden vernietigd. Herstel is maar gedeeltelijk mogelijk. De aanvoer van nieuwe troepen en materiaal gaat moeizaam. Zonder diepzeehavens is een snelle beëindiging van de oorlog onmogelijk.
Cherbourg
De invasiemacht gaat op zoek naar een geschikte diepzeehaven, maar deze (Cherbourg en Caen) worden zwaar verdedigd. Cherbourg wordt het eerst aangevallen. Met bombardementen van 939 bommenwerpers en beschietingen vanaf zee door drie slagschepen en vier kruisers valt de havenstad op 26 juni. Wat er van de stad en haven nog bruikbaar is, wordt door de Duitse verdediging zelf opgeblazen. Aangemeerde schepen worden tot zinken gebracht en mijnen gelegd. De haven is veroverd, maar zou pas in september weer bruikbaar zijn. De geallieerden zijn na bijna een maand vechten en meer dan tienduizend doden nog 685 kilometer van Schijndel.
Caen
Ook de hoofdstad van Normandië kent haar granaatweken. De stad ligt al vanaf D-day onder vuur. Het Duitse verzet is hevig. De stad is een kruispunt van haven, (spoor)wegen en rivieren. Een zwaar bombardement door 467 Britse bommenwerpers herleid de oude stad tot puin. De meeste burgers overleven in de kelders, toch vallen er vele doden. Maar ook de Duitsers houden stand. Ook deze haven wordt door de hardnekkige verdediging van het Duitse garnizoen totaal vernietigd. Pas op 20 juli is de stad in geallieerde handen. We zijn nog 561 kilometer van Schijndel.
Na de val van de havensteden is het Duitse leger nog niet verslagen. Beide partijen zijn sinds de dag van de invasie manschappen blijven aanvoeren. De Duitsers zijn als verdedigers in het voordeel, vooral door het Normandische heggenlandschap dat meter voor meter moet worden veroverd.
Falaise
De Slag bij Falaise, of de 'zak van Falaise' is de laatste Duitse verdediging van Normandie. Als gevolg van het 'Hitlerbevel' mochten de Duitse legerkorpsen niet meer verplaatst worden. Na wekenlang succesvol maneuvreren kreeg de Duitse legerleiding het persoonlijk bevel van Hitler. Ze moeten koste wat kost standhouden en mogen geen gebied meer opgeven.
Dit voor de Duitse verdediging rampzalige bevel geeft de geallieerden eindelijk de kans om hun vijand in te sluiten en samen te drijven (het sluiten van de zak).
Op 9 augustus begint de omsingeling door de Amerikaanse generaal George Patton. Deze ondervind door het Hiterbevel nauwelijks tegenstand. Veel te laat geeft Hitler toestemming terug te trekken. Op 21 augustus is de val bijna gesloten en zo'n 150.000 Duitse soldaten samengedreven naar een laatste kleine corridor bij het plaatsje Falaise. Het wordt een aftocht van de eens trotse Wehrmacht, die gedekt moet worden door een eenheid van de Hitlerjugend, het kindleger van de Führer.
Een drietal citaten geeft een beeld:
- De Duitse generaal Von Kluge:
"Ongelooflijk dat we moeten stilzitten en aanvalsplannen maken terwijl we van achteren gewurgd worden".
- Een Australische piloot:
"We lieten eerst onze raketten razen, daarna beschoten we de opeengepakte soldatenmassa. We maakten rondje na rondje totdat de munitie op was. Elke ronde leidde tot een groot leeg pad met dode soldaten, dat echter meteen werd opgevuld met nieuwe vluchtende soldaten".
- De Amerikaanse generaal Eisenhower:
"Wegen en velden lagen zo opgestapeld met lijken van mensen en dieren dat men honderden meters achter elkaar moest lopen en op niets anders kon stappen dan dood vlees".
Wat er van het Duitse leger over is, geeft zich over of slaat op de vlucht. De geallieerden willen er meteen achteraan, maar nu steken de Fransen opeens een spaak in de wielen!
Het is 21 augustus en de geallieerden zijn sinds de landing op Omaha Beach op 6 juni zo'n 90 km opgeschoten. Vanaf Falaise is het nog 531 km naar Schijndel.
Foto's: National Archives (US/Can), Nationaal Archief (nl)
Boven: Canadese soldaten bevrijden Falaise, fotograaf onbekend, (National Archives (Can)
Krijgsgevangen met op achtergrond oprukkende tanks, Prinses Irenebrigade, fotograaf onbekend
Geschut, Prinses Irenebrigade, fotograaf onbekend (Nationaal Archief)
 |
 |